Ferman, kelime itibariyle emir, irade, buyruk anlamlarını taşır, islamiyeti kabul ettikten sonra ilhanlılar tarafından kullanılan bu kelime, Osmanlılar’a da onlardan geçmiştir. Kısaca ferman; herhangi bir konuda Sultan’ın “Alamet-i Şerif” denilen tuğralı emri demektir. Üzerinde padişahın kendi el yazisi ile bir ibare de bulunan fermanlara “Ferman-i Hümayun” denir.
Osmanlılar’da divani hat ile yazılması gelenek olan fermanlar kısaca şu sırayla kaleme alınırlardı:
En üst kısma davet, ki bir dua metninden oluşur. Bunun altında tuğra kısmı, onun altında ise esas metin kısmı bulunur. Bu kısım ferman gönderilen kişinin isim ve sıfatlarını taşıyan övgü sözleri, konuya giriş cümlesi, fermanın çıkarılma sebebi, padişahın yapılması istenen şeyi emrettiğinin ifadesi, işin açıklanması, ihtar ve ısrar sözleri, son satırda ise tarih bölümlerinden oluşur.
Günümüzde, antik değer taşıyan orjinal fermanlar gibi onların iyi kopyaları da büyük ilgi görmektedir. Oldukça zor bir yazı olan divani hat ile yazılan ferman kopyaları, orjinaline uygun kağıt ve mürekkep kullanılarak, usta hattatlar tarafından hazırlanmaktadır..
